3 manieren om effectief te brainstormen
Nieuwe ideeën bedenken, innovatief zijn en originaliteit. Deze woorden moet u als ondernemer vast wel eens gehoord hebben. Maakt u wel eens gebruik van brainstormen om problemen op te lossen of nieuwe ideeën te bedenken? Dan bent u niet de enige. Maar de hamvraag luidt: welke manieren van brainstormen zijn effectief en motiverend voor de deelnemers?
Zonder het vermogen om zaken via een ander oogpunt te bekijken wordt vooruitgang lastig. Creativiteit is belangrijk om progressie te maken, maar… creativiteit is niet te forceren. Geforceerd creatief willen zijn opent geen nieuwe deuren. Daarentegen is het wél mogelijk door verschillende brainstormtechnieken nieuwe deuren te openen. Wij hebben een top 3 van creatieve en originele brainstormtechnieken die onmisbaar zijn om tot nieuwe oplossingen te komen.
Techniek 1: Negatief brainstormen
‘Het is te warm’, ‘het is te koud’ en ‘het regent teveel’ zijn uitspraken die u ongetwijfeld wel eens heeft gehoord. In Nederland hebben wij nou eenmaal een klaagcultuur. Of dat erg is? Helemaal niet als je het mij vraagt. Ieder nadeel heeft zijn voordeel; je kunt namelijk tot nieuwe ideeën komen door negatief te denken. Hoe dan? Negativiteit is toch uit den boze bij brainstormen? Ja, dat zeker. Maar bij negatief brainstormen natuurlijk niet.
Met negatief brainstormen spiegelt u de probleemstelling en start u met negatief denken. Daar is de klaagcultuur weer; het is makkelijker negatief te denken dan positief, simpel. In deze techniek levert dit u alleen maar voordelen op. Om een voorbeeld te noemen:
Voorbeeld
Een onderneming had last van een hoog percentage Repetitive Strain Injury (RSI) onder de medewerkers. Deze klachten ontstaan door herhaalde bewegingen, bijvoorbeeld een muisarm. De onderneming wilde hiervoor een preventieplan schrijven, maar kwam telkens maar niet op goede ideeën. De verantwoordelijke manager heeft toen gekozen voor negatief brainstormen. Deze techniek van brainstormen werkt als volgt: draai het probleem om. Of zoals bij de denkhoeden van Bono; speel advocaat van de duivel.
Als de probleemstelling van deze onderneming wordt gespiegeld, ontstaat de volgende (negatieve) probleemstelling: hoe zorg ik ervoor dat mijn medewerkers zo snel mogelijk last krijgen van RSI? Niet echt een ethische stelling, maar wel effectief in deze brainstorm. De deelnemers van de brainstorm hebben bij deze negatieve stellingen oplossingen bedacht. Dit leverde onder andere de volgende antwoorden op: ontken RSI, verbod op rondlopen, laat al het contact via de e-mail lopen, geef de medewerkers eentonig werk en zet alle beeldschermen een halve meter te laag. Deze antwoorden zijn tijdens de brainstorm op post-its geschreven en geclusterd op een whiteboard.
Alle ideeën zijn dus bedacht met een negatieve mindset, want daar zijn wij Nederlanders nou eenmaal goed in. Nu is het natuurlijk belangrijk om deze antwoorden te spiegelen, zodat er positieve antwoorden ontstaan en deze antwoorden de oorspronkelijke stelling beantwoorden. Deze brainstorm leverde dus de volgende antwoorden op: erken RSI; stimuleer rondlopen van medewerkers; voorkom dat al het contact via de mail verloopt; geef medewerkers divers werk en plaats de monitors op de juiste hoogte.
Wat de onderneming in meer dan een jaar niet lukte, was nu in een uurtje gereed: een goed preventieplan. Een leuke bijkomstigheid was dat de betrokkenheid van de medewerkers was toegenomen en, niet geheel onbelangrijk, zij hadden veel gelachen tijdens de brainstorm. Brainstormen kan dus absoluut leuk zijn!
Wat heb je nodig?
- Deelnemers
- Post-its
- Whiteboard
- Pennen
- Brainstormleider
Techniek 2: Brainwriting
Brainwriting is een brainstormtechniek die optimaal is voor grote groepen óf voor groepen die niet vaak samen komen. De naam zegt het eigenlijk al, opschrijven wat je denkt. Klinkt simpel, is het niet. Hoe haal je nu het maximale uit brainwriting?
Zorg allereerst dat de probleemstelling bij de deelnemers bekend is. Het beste is zelfs om dit vooraf al bekend te maken, waardoor iedereen de tijd heeft om over het probleem na te denken. De bekendste vorm van brainwriting is de 635 methode. Hierbij wordt uitgegaan van 6 deelnemers, die allen 3 ideeën opschrijven in 5 minuten tijd. Iedere deelnemer schrijft 3 ideeën op zijn formulier en geeft vervolgens zijn formulier na 5 minuten door aan een andere deelnemer. Deze deelnemer schrijft hier 3 nieuwe ideeën bij óf vult het idee van de voorganger aan. Dit wordt gedaan tot je je eigen formulier weer terug hebt. Nu zijn er zes formulieren met elk achttien ideeën. Oftewel, 108 ideeën op een half uurtje. Durf je nu nog te beweren dat brainstormen niet effectief is?
Het grootste voordeel van brainwriting is dat alle deelnemers ideeën opschrijven. Dit betekent dat ook de introverte deelnemers aan de beurt komen. Daarbij is het ook mogelijk om deze brainstormtechniek via de e-mail uit te voeren. Echter is de techniek dan niet zo effectief als hier beschreven. De reactietijd van deelnemers op de e-mail zal namelijk langer zijn dan wanneer men bij elkaar zit.
Wat heb je nodig?
- Deelnemers
- Papier
- Printer (voor het printen van het formulier)
- Pennen
- Brainstormleider
Techniek 3: Grenzen verleggen
Een andere techniek die zeer effectief kan werken is het verleggen van grenzen. Men voelt zich, veelal onbewust, beperkt door grenzen. Een idee opperen dat jaren werk in beslag gaat nemen zal men niet snel doen. Daar is toch geen tijd voor? Maar wat als die tijd er wel was? Of dat iemand anders een aanvullend idee heeft? Toch een gemiste kans. Een idee is nooit, maar dan ook écht nooit, fout tijdens een brainstorm.
Door een brainstorm te organiseren en grenzen te verleggen worden de beperkingen weggenomen. Het is belangrijk om de beperkingen eerst in beeld te brengen, hierbij kan je denken aan tijd, geld en technische mogelijkheden. Bijvoorbeeld kan de oplossing wel gerealiseerd worden als er genoeg tijd is? Nu kan de probleemstelling geherformuleerd worden naar een vraag die dit probleem gedeeltelijk opheft, waardoor u tot nieuwe oplossingen komt.
Enkel grensverleggende vragen die je kunt gebruiken zijn:
- Wat als er voldoende tijd is?
- Wat als er voldoende geld is?
- Wat als de klant nooit tevreden is?
- Wat als kwaliteit niet belangrijk is?
En nu? Kunt u talloze oplossingen bedenken bij deze vragen. Is het dan mogelijk om één van deze oplossingen op een iets wat andere manier uit te voeren? Mooi! Dan heeft u out-of-the-box gedacht.
Wat heb je nodig?
- Deelnemers
- Papier
- Pennen
- Brainstormleider
Ideeën convergeren
Na een succesvolle brainstorm is het belangrijk om deze ideeën om te zetten naar een oplossing. Anders levert het nog niks op. Maar wat nou als je 10 goede ideeën hebt? Hoe kies je dan een oplossing? Het antwoord: convergeren.
Een van de eerste stappen om te convergeren is ‘clusteren’, oftewel: het samenvoegen van ideeën en structuur in de chaos aanbrengen. De meest bekende techniek om dit te doen is met een creadox op een whiteboard. Een crea-wat? Een creadox is een matrix, waarbij de x-as bestaat uit originaliteit en de y-as uit uitvoerbaarheid. Dit levert uiteindelijk vier vakken op. De ideeën worden ingedeeld in één van deze vier vakken, waardoor gecategoriseerd de keuze gemaakt kan worden.
Nadat u structuur heeft aangebracht in de chaos, kunnen er daadwerkelijk oplossingen worden bedacht bij de ideeën. Maar wat is een goed idee? Een idee omschrijven is makkelijk met de PERFect-methode.
Potential: Wat zijn de kansen en mogelijkheden van het idee?
Effort: Welke inspanning kost het om het te realiseren?
Risk: Wat kan er misgaan en wat is de impact?
Feeling: Voor welk idee loop je echt warm?
Nadat de belangrijkste ideeën zijn uitgewerkt naar oplossingen, moet de keuze gemaakt worden. Al het harde werken wordt nu beloond. Een leuke manier om een keuze te maken is door de deelnemers drie verschillende kleuren stickers / post-its te geven. Bijvoorbeeld geel, groen en blauw waarbij blauw staat voor 1 punt, geel voor 2 punten en groen voor 3 punten. De deelnemers plakken de stickers bij hun top 3 van ideeën, waardoor het idee met de meeste punten gekozen wordt als beste idee. Bij veel ideeën is het natuurlijk ook mogelijk om een top 3 van beste ideeën te kiezen en hier mee aan de slag te gaan.
Misschien ook interessant?